फॅंटम

फॅंटम
भारत-पाकिस्तान संबंध त्यांतील ताणतणावासकट हा आजकाल चित्रपट निर्मात्यांचा प्रेमानंतर दुसरा एक आवडता कमवून देणारा विषय बनलेला आहे याची प्रचीती देणारा एक चित्रपट म्हणजे फॅंटम.मुंबई इव्हेन्जर्स या हुसैन झैदी यांच्या कादंबरीवर आधारित कथानक आणि आजपर्यंत कधी ही कोणत्याही चित्रपटाच्या सुरवातीस न बघितलेले "न्युट्रल कथानक" असल्याचे डिस्क्लेमर सुरवातीला मिळते कारण हाफिज सईद ने टाकलेली केस. मान्य असो व नसो पण या केसमुळे भारतात या चित्रपटाला पुरेशी पूर्वप्रसिद्धी मिळवून दिली.इतकी कि कोणतही प्रमोशन करण्याची गरज निर्माते नाडियादवाला परिवार आणि सिद्धार्थ रॉय-कपूर ला भासली नाही यातच सगळ आलं. यावर्षी सुरवातीला आलेल्या अक्षय कुमारच्या बेबी मध्ये कदाचित पहिल्यांदा एका पात्रस्वरुपात मुंबई हल्ल्याच्या मास्टरमाइंड अन पाकिस्तानी कट्टरपंथी हाफिज सईद चे प्रेक्षकांना दर्शन घडले होते. या चित्रपटात त्याचे पुढचे पाऊल टाकत चक्क एक स्पष्ट पात्र म्हणून त्याचा समावेश केलेला आहे.
हाफिज सईद ने पाकिस्तानी सुप्रीम कोर्टात धाव घेत त्याच प्रदर्शन पाकिस्तानात का रोखलं असेल याच थोडफार उत्तर चित्रपटातून मिळते. स्पष्ट नाव न घेता पण इस्लाम च्या आडून पाकिस्तानी तरुण पिढीला कसा बहकवायचा प्रयत्न सदर इसम कसा यशस्वीपणे प्रयत्न करतो आहे हे कळते. भारत असो व पाकिस्तान लोकं हे चित्रपटसृष्टीला बरेच गांभीर्याने घेतात. त्याच्या लोकप्रियतेला पाकिस्तानात काही टक्के तरी ओहोटी लागण्याची शक्यता निश्चितच होती यातून. म्हणूनच कदाचित त्याने हे प्रदर्शन रोखलं असावं.
कहाणी:
२६-११ चा मुंबई हल्ला आणि त्या हल्ल्याला आपल्या रॉ मधल्या एका एजंट ने घेतलेला बदला/सूड अशी कहाणी. मुंबई हल्ल्यावर आजपर्यंत अनेक चित्रपट बनले. अमेरिकेत जर वर्ल्ड ट्रेड सेंटर चा ९-११ च्या हल्ल्यानंतर इतका गोंधळ उडून त्याची परिणीती ओसामाला शोधून,निवडून अमेरिकेने शिक्षा देण्यात होते तर २६-११ मुळे भारताला हे का जमत नाही अशी थियरी मांडून त्या सभोवताल फिरणारे हे कथानक.हि थियरी इमोशनली पटण्यासारखी असली तरी practically नाही. अमेरिकेचे जगाच्या राजकारणातील स्थान आणि अमेरिकन डॉलर अन भारतीय बापडा रुपया यातला फरक हा अतिशय स्पष्ट आहे. नाटक सिनेमात ठीक आहे पण हि कहाणी प्रत्यक्षात येण्यास अशक्य कारण माननीय पंतप्रधानांना आपण बहुमत तर दिले पण सोबत विरोधकही दिलेत. पण तरीही सैफ अली खानचा मृत्यू सोडून या कहाणीत मला काहीही वावगे वाटले नाही. भलेही प्रत्यक्षात येण्यास अशक्य का असेना पण चित्रपटांच्या कहाणीला काय सिरीयसली घ्यायचं??
अभिनय:
सैफ अली खान (दानियल खान) आणि कतरिना कैफ (नवाझ) हे दोघ एजंट. एक रॉचा एजंट आणि एक प्रायव्हेट रॉ आणि इतर सगळ्या देशांच्या एजन्सीजची अंडरकव्हर सपोर्टिंग एजंट टाईप. योगायोगाने एकमेकात मोहिमांच्या अनुषंगाने गुंतलेली नि आपोआप वाढलेली कहाणी. मुंबई हल्ला, हाफिज सईद आणि इस्लाम धर्म असल्या कदाचित वास्तविक पण स्ट्रीमलाईन कहाण्यांशी फटकून असणारी कहाणी असल्यामुळे यात अभिनय करणे हि कदाचित भविष्यकाळातील जीवाचा धोका बनण्याची रिस्क होती पण सगळ्याच कलाकारांनी व्यवस्थित निभावलेल कथानक.
दिग्दर्शन:
फॅंटम हे कबीर खान म्हणजेच एक था टायगर आणि बजरंगी भाईजान वाले. एकाच वर्षात दोन सुपरहिट (बजरंगी भाईजान आणि फॅंटम) देण्याइतके शुटींग-पोस्ट प्रोडक्शन-पास्ट प्रोडक्शन-प्रमोशन इत्यादी इत्यादी इव्हेण्ट्स मधून कसं वेळ management केलं असेल हे देवच जाणे. त्यांच्या ख्याती प्रमाणे सिनेमाचे पहिले दहा मिनिटे जे प्रेक्षकांच्या उत्सुकतेला ताणण्यास जबाबदार असतात ते पुन्हा एकदा जबरदस्त पद्धतीने manage केलेलं आहे त्यांनी. वास्तविक बघता हाफिज सईद आणि पाकिस्तान यांच्यावर इस्लाम धर्माथ्रू टिप्पण्या असल्यामुळे नाही म्हटले तरी स्फोटक विषय होता हा. पण सांगण्यास कौतुक कि कबीर खान यांनी सगळ्या अनुभवाला व्यवस्थित पणाला लावून सगळ हाताळल आहे.
फॅंटम हे एक इंग्रजी काल्पनिक पात्र, batman-सुपरमन-शेरलॉक होम्स यांसारखे. त्याच्या ख्यातीप्रमाणे तो गायब असतो व जेंव्हा गरज पडते तेंव्हाच प्रकट होतो. याचप्रमाणे आपल्या फॅंटम मध्येही आपला नायक कहाणी घडण्याआधी काही वर्षे अदृश्य असतो (विविध कारणांनी) आणि कहाणी execute करायला प्रकटतो. कदाचित या कारणामुळे चित्रपटाचे नाव फॅंटम असावे.

मला चित्रपटाचे नाव हे का दिले हे समजले नाही, संगीत जवळपास नव्हतच आणि शेवटचा सैफ अली खानचा मूत्यू पटला नाही पण सगळ्या कमतरतेवर कडी करणारे दिग्दर्शन आणि अभिनय आवडला म्हणून मी चित्रपटला चार ४* देईन, बाकी निर्णय प्रेक्षकांनी घ्यावा.
-समीर